Sosyal medya bu kadar hayatımızın içindeyken ondan kaçmak mümkün değil. Kimimiz sosyal medyayı fikir almak veya fikir vermek için kullanıyoruz kimimiz sadece iletişim aracı olarak kullanıyoruz kimimiz ise burada gelir elde ediyoruz. Gelir elde etmek için insanların sizi takip etmesi ve sizin paylaştığınız ürünleri satın alması için onlara ilgi çekici içerikler üretmeniz gerekir. Eğer insanlar sizin paylaştığınız ürünleri satın alıyorsa bu markalar açısından bir güvenirlik oluşturur ve daha fazla para kazanmış olursunuz, daha fazla para kazanırsanız daha iyi yaşam standartlarına sahip olursunuz. Peki, daha iyi yaşam standartlarına kim sahip olmak istemez? Buna sahip olamayan insanlar sadece ellerindeki telefonlarından görebildiği hayatlara özenmez mi? Aslında hepimiz hep daha iyisini istiyor ve ona benzemeye çalışıyoruz. Sosyal medya kullanımının artmasıyla doğru orantılı olarak, herkesin gördüğü şeye özenme veya gördüğü kişi gibi olma isteği de arttı.

Sosyal Medya Nedir ve Ne İşe Yarar?

Öncelikle sosyal medya nedir? Ne işe yarar? Kısmına bakalım. Sosyal medya, geleneksel medyadan farklı olarak içerik ve bilgi paylaşımının çift taraflı alışverişe dönüştüğü bir medya iletişimidir. İnternetin yaygınlaşmasıyla beraber zaman ve mekân sınırlaması olmadan, Instagram, Twitter ve Facebook gibi sosyal medya uygulamalarında insanlarla buluşur ve iletişim kurarız. Bunun yanı sıra bizzat kullanıcıların ürettiği içerik ve müşterilerin ürettiği medya olma yapısıyla da ticari bir anlam kazanmıştır.

Sosyal Medyanın İnsanlar Üzerindeki Etkileri Nedir?

Sosyal medyanın insanlar üzerinde muhakkak bir etkisi olduğunu söyleyebiliriz. Kullanıcının sosyal medya platformlarının nasıl ve ne için kullandığına göre olumlu veya olumsuz etkileri vardır. Elbette ki günümüzde internetin hayatımızın merkezinde olduğunu biliyoruz ve günlük yaşantımızda gittiğimiz her yere beraber gidiyoruz, bu açıdan insanlar üzerinde etkisinin olması yadırganamaz. Evde, işte, okulda, parkta, bahçede ve aklınıza gelebilecek her yerde maruz kaldığımız bu iletişim platformlarında herkes kendi fikrini, kendi hayatını, kendi arkadaşlarını, kendi ailesini, yediği yemeği, giydiği kıyafeti paylaşıyor ve bizler de kullandığımız platformlarda kendi zevkimize hitap eden içerileri takip ediyoruz. Takip ettiğimiz içerikler bizlerde yeni bir şeyler görme isteği uyandırdıkça bağımlı hale geliyoruz.
Akışın sürekli devam ettiği bir yerde “neler oluyor acaba?” merakımız bizi bu platformlara çekiyor ve zamanımızın çoğunu burada geçiriyoruz bunun sonucunda da sürekli gördüğümüz bu şeyler bizi etkiliyor. Bu gördüklerimiz bizi fikren etkilemenin yanında davranışlarımızı da etkiliyor. Belki gördüğümüz kişiler gibi davranıyoruz belki de sosyal medya fazlasıyla vaktimizi aldığı için kendimizi geliştirmek adına yaptığımız aktiviteler azalıyor ve bunun sonucunda da aslında olduğumuz insanlar olmaktan çıkıyoruz. Tüm bunların toplamında sosyal medya insanların fikirlerini, davranışlarını ve hayatlarını oldukça etkiliyor.

Sosyal Medyanın Olumlu ve Olumsuz Yönleri

Sosyal medyanın hepimizin hayatına etkilerini görüyoruz ve biliyoruz ama bunlar olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayrılıyor. Olumsuz yönlerine bakacak olursak; Stres, ruh hali değişimi, endişe, depresyon, bağımlılık ve yalnızlık gibi çeşitli etkilerinin olduğu yapılan araştırmalar sonucunda kanıtlanmıştır.
Aslında insanlar günlük stres ve sıkıntılardan uzaklaşmak için sosyal medyaya başvuruyor fakat sosyal medya stresi gidermek yerine daha fazla strese yol açıyor. Avusturlyalı araştırmacılar, 20 dakikalık sosyal medya kullanımının ardından kişilerin ruhsal durumunun inişe geçtiğini gözlemlemiştir. Bunun nedenini ise insanların bu kullanımları zaman kaybı olarak görmelerine bağlıyorlar. Araştırmacılar, sosyal medyanın endişe, huzursuzluk, uyuma, konsantrasyon zorluğu ve depresyonu tetikleyici özelliğinin de olduğunu söylüyor. Bazı araştırmalar ise sosyal medya bağımlılığının, sigara ve alkol bağımlılığından daha fazla olduğunu gösteriyor. Sosyal medyada fazla zaman geçirenlerin ise sosyal izolasyon yaşama ihtimali daha fazla oluyor.
Sosyal medyanın insan psikolojisine etkileri sadece olumsuz etkileri değil olumlu etkileri de var elbette. Sosyal medyayı bilinçli kullananlar için ruh sağlığını destekleyecek türde niteliklere de sahip. İnsanlarla iletişim halinde olmak, benzer ilgi alanlarına sahip insanlara ulaşmak, önemli konularda farkındalık yaratabilmek, aradığımız duygusal desteği bulmak, yaratıcılığımızı arttırmak ve kendimizi daha kolay ifade etmenize imkân sağlamak açısından sosyal medyanın ruh sağlığımıza olumlu etkileri mevcuttur. Ek olarak sosyal medyadaki kariyer fırsatları ve bilgi kaynakları daha kolay ulaşılır olduğu için kişisel gelişim açısından faydalıdır.

Sosyal Medya ve Özenme Arasındaki İlişki

Özenmek, insanın beğendiği şeye benzemeye çalışması anlamına gelir. Hayatımızda var olan kişilere özeniriz, bu kişiler anne-babalarımız, arkadaşlarımız, akrabalarımız ve sosyal medyanın kullanımının artmasıyla beraber hayatımıza dahil olan sanal kişilerdir. Gördüğümüz kişilere ve yaşam tarzına ister istemez özeniyor ve benzemeye çalışarak hem iyi yönde hem de kötü yönde kendimizi değiştirmiş oluyoruz. Bu açıdan baktığımızda sosyal medya ve özenme arasındaki ilişki birbirine çok yakındır.

Neden Sosyal Medyada Özeniyoruz?

Telefonumuzu elimize alıp günlük yaşantımızdan sıyrılarak sosyal mecralarda gezinirken belki de sahip olmadığımız bazı yaşam tarzlarını görüyoruz. Her sosyal medya kullanıcısı kendine özgü içerikler paylaşırken aslında kendini nasıl yansıtmak isterse o şekilde kolayca yansıtabiliyor. Bir fotoğraf veya bir video aracılığıyla hayatını sunarken bunu mükemmel bir şekilde yansıtabilir ve tabi ki oturduğu yerden bu mükemmel yaşam tarzını gören takipçiler gördükleri gibi olmak istiyor.

Sosyal Medya İnfluencer’ları ve Etkileri

Yeni bir meslek olarak sayılan sosyal medya influencer’lığı oldukça artışa geçmiş durumda. İngilizce olan bu “influencer” tabiri aslında “influence” kelimesinden gelir ve Türkçede “etkilemek” kelimesinin karşılığıdır. Dolayısıyla da sosyal medyada yüksek takipçi sayısına sahip olan bu influencer’lar takipçilerini paylaştığı lüks yaşam tarzıyla etkisi altına almış anlamına geliyor. Bu sosyal medya influencer’ları bazen giydiği kıyafetle, bazen gezdiği yerle, bazen de lüks yaşam tarzıyla takipçilerini etkisi altına alıyor. Bu etkileri azımsanmayacak derecede kuvvetli öyle ki markalar artık bu influencer’lara yönelik reklam stratejisi geliştirmekte ve insanları etkilemektedir.

Mükemmel Yaşam Tarzı ve Filtrelerin Rolü

Sosyal medya uygulamaları aracılığıyla paylaştığımız fotoğraflar ve videolar üzerinde kolayca oynamalar yapabiliyoruz ve filtreleyebiliyoruz. Sosyal medya kullanıcıları bunu çoğunlukla olamadığı biri gibi olarak göstermek için kullanabiliyor. Şimdilerde anı olması için değil de sosyal medya platformlarına yüklemek için fotoğraf çekiliyoruz ve bazen bu fotoğraflarda istemediğimiz gibi çıkabiliyoruz. Telefonlarımızda bunu düzenlemek için pek çok filtre uygulamaları mevcut ve yüklemeden önce mutlaka bir filtre kullanıyoruz. Bazılarımız fazla kilosunu gizliyor bazılarımız yüzümüzdeki beğenmediğimiz kısımları değiştiriyoruz. Bu değişiklikleri sadece fiziki değil de yaşam tarzımızı olmadığı gibi yansıtmak için de kullanabiliyoruz. Bir video ile mutluymuş imajı verebiliyoruz böylece mükemmel yaşam tarzı ve filtrelerle de olsa mükemmel bir vücut çizebiliyoruz.

Sosyal Medyada Takipçi Sayısı ve Popülerlik Arasındaki İlişki

Sosyal medyada belli bir takipçiye sahip olan kişiler, takipçi sayısının yüksekliğiyle doğru orantılı olarak popülerleşir. Kişinin ne kadar çok takipçisi varsa doğal olarak o kadar çok merak edilen kişi o kadar çok izinden gidilen kişi anlamına gelir.

Sosyal Medyada Moda Trendlerine Özenme

Sosyal medya hayatımızı o kadar etkilemekte ki giyim kuşam konusunda dahi bizi etkisi altına almış durumdadır. Sosyal medyada belli bir takipçi sayısına sahip olan kişiler modayı belirliyor diyebiliriz bu kişiler genelde moda blogger’ları olarak biliniyor. Giydiği kıyafetleri paylayarak ve moda bilgisini kullanarak yazılar yazan kişilerden gördüğümüz bir parçayı beğeniyoruz ve onu satın alıyoruz. Bununla beraber o parçayı nasıl kombinlememiz gerektiğini araştırıyoruz. Başkası nasıl giymiş ne ile kombinlemişse ona benzer kombinler yapıyoruz. Böylece sosyal medyada içerik üreten moda blogger’ları moda trenlerine özenme yoluyla yön vermiş olabiliyor.

Kusursuz Vücut ve Fitness Egzersizlerinin Sosyal Medya Etkileri

Sosyal medyada birçok acımasız eleştiriye maruz kalabiliyoruz. Bu genellikle dış görünüşümüzle alakalı olabiliyor. Herkesin kusursuz bir vücuda sahip olması gerekiyormuş gibi buna sahip olmayan insanları eleştiriyoruz. Bu baskılar ile insan kendini başkalarının görmeyi istediği şekilde değiştirmek için bir çaba içine giriyor. Bununla beraber spor yapmaya başlıyoruz, genellikle tercih edilen spor türü ise fitness oluyor. Fitness egzersizlerini ise vücudumuzun belli bölgelerini çalıştırmak ve hızlı sonuç almak adına planlıyoruz. Fitness egzersizlerinin sosyal medyada ilgi görmesi ve insanları özendirmek amacıyla da kısa videolar halinde eklendiği de oldukça artmış durumda.

Sosyal Medyada Seyahat Fotoğrafları ve Tatil Hayalleri

Sosyal medyada çeşitli yönlerde paylaşım yapan veya içerik üreten hesaplar mevcuttur. Bunlardan biri de seyahat ve tatil başlığı altında paylaşılan içeriklerdir. İnsanlar tatil yaptığı yerlerden ve seyahat ettiği şehirlerden fotoğraf ve video ile görülmesi gerektiğini belirtiyor. Bununla beraber işletme sahipleri mekânlarını tanıtması için sosyal medyada seyahat fotoğrafları paylaşan kişilere reklamlar vermeyi tercih ediyor ve bununla beraber bu bir işe dönüşüyor. Bu işte gittiğin yeri, o yerde görülmesi gerekenleri ve kalınacak yerleri cazibeli bir şekilde anlatıp tatil hayali uyandırarak kişiyi bu yerlere çekmen gerekiyor fakat bunu yaparken de güvenilir olmak şart çünkü insanlar bütçe ve zaman ayırarak gittiği yerlerden memnun kalmak için güvenilir kişilerin yorumlarını dikkate alıyor.

Yemek Tarifleri ve Sağlıklı Yaşam Trendleri Sosyal Medyada

Herkes kendi ilgi alanıyla ilgili paylaşım yaparak sosyal medyada yerini alıyor. Bazıları da ilgi duyduğu yemek tarifleri ve sağlıklı yaşam hakkında sunduğu içeriklerle trendleri oluşturuyor. Yemek yapmak için internette arayışına girdiğimiz yemek tariflerine çoğunlukla Youtube üzerinden erişiyoruz. Yemek alanında ilgili ve bilgili olan kişilerin video ile daha kolay anlatım yaptıkları düşünülürse Youtube ilk adres oluyor. Bunun dışında Instagram’da da daha kısa ve hızlı bir şekilde video paylaşmak mümkün. Gün geçtikçe bu alanda içerik üretmeye başlayan insanların çoğalmasıyla artık diğerlerinden farkını ortaya koymak adına işin içine kendince farklılıklar katanlar oluyor. Örneği daha özele indirip sağlıklı yaşam için yemek tarifleri vererek farklı bir içerik üretiyor böylece dikkat çekip sağlıklı yaşam trendleri oluşturuyor.

Sosyal Medyada Kişisel Gelişim ve Motivasyon Arayışı

Hayatımızın içine karışmış durumda olan sosyal medyada istediğimiz her bilgiye ulaşırken kişisel gelişimimiz için de pek çok bilgiye ulaşabiliyoruz. Kendimizi geliştirmek için neler yapabiliriz arayışına girip, başkaları ne yapıyor? Ben neler yapabilirim? Gibi soruların yanıtına ulaşmak aslında çok kolay hale geldi. Sosyal medyaya giriyoruz ve “kitap oku” “yoga ve meditasyon yap” “spor yap” “sağlıklı beslen” gibi pek çok öneri karşımıza çıkıyor. Zevkine güvendiğimiz kişilerden yazar ve kitap önerileri istiyoruz. Böylece kişisel gelişimimiz için bir adım atıyoruz ama bunun devam etmesi için motivasyona ihtiyacımız yok mu? Bunları yaptıktan sonra neye ulaşacağımızı bilmek çok önemli. Bu sefer de sosyal medyada motivasyon arayışına giriyoruz. Belki de motivasyonumuz takip ettiğimiz kişilerinin konumuna ulaşmaktır.

Sosyal Medyada Lüks Yaşam Tarzı ve Maddi Özenme

Sosyal medyanın yeni kullanılmaya başlandığı dönemlerden bakıldığında bunun bir gelir kaynağı olacağı bilinmiyordu fakat şu anda yeni bir iş kolu haline gelmiş ve bundan yüksek gelir elde eden insanlar ortaya çıktı. Markalar sosyal medyanın etkileme gücünü ele alarak burada iş birliği ile tanıtım yapmaya başlamasıyla influencerlık dediğimiz bir iş oluştu. Bu influencer’lar hayatlarından parçalar gösterirken yaşadıkları lüks hayat herkesi kendilerine özendirdi ve insanlar da ben de bu işi yapabilirim düşüncesine kapıldı çünkü bakıldığı zaman az çalışıp çok kazanma fikri ve bu maddi imkanlara ben de bu şekilde sahip olabilirim düşüncesi herkeste özenme uyandırabilir.

Sosyal Medyada Popüler Kültür ve Hayranlık

Pop Kültürü olarak da bilinen Popüler Kültür, 20. yüzyıldan sonra toplumsal modernleşme ile toplu kültür olarak yayılan, kavram olarak kültürel gelişmeleri ve günlük uygulamaları kapsamakta. Popüler kültür tanımına baktığımızda, belli bir dönem için geçerli olan, hızlı üretilen ve hızlı tüketilen kültürel ögelerin bütünü olarak açıklanır. Bu tanıma bakarsak aslında hepimiz popüler kültürün birer parçası haline geldik, hepimiz sosyal medyada tüketici ve üretici konumundayız. Popüler kültüre maruz kalıyoruz veya popüler kültür yaratıyoruz. Sosyal medyada insanlar dinlediği müziği, izlediği filmi, okuduğu kitabı, giydiği kıyafeti veya gittiği mekanları paylaşarak bir popüler kültür yaratıyor ve hayranlık uyandırarak da popüler kültüre dahil ediyor.

Sosyal Medyada Günlük Rutinlerin Paylaşımı ve Özenme

Sosyal medyada yüksek takipçili insanlar günlük rutinlerini paylaşarak takipçileri ile sürekli iletişimde kalmaya çalışıyor. Bu günlük rutinleri içerisinde; ev hali, gece hayatı, ailesi, evcil hayvanı, sevdiği dizi film karakterleri gibi kendine dair bilgiler sunarken aslında, ev dekorasyonu, arabası veya motosikleti, teknoloji ürünleri, makyaj ve bakım ürünleri gibi kullandığı araçları bizlere pazarlıyor. Bizler de bu lüks hayata ve düzenli yaşama özenerek bunların hepsine sahip olmak istiyoruz aslında bütün mesele bu. “Sosyal medyada kimlere ve nelere özeniyoruz?” Sorusunun cevabı aslında çok açık sadece bize gösterilen bu illüzyonlu hayatların ne kadarının gerçek ne kadarının aldatmaca olduğunun ayırdına varmalıyız.

Melisa Yıldırım