Sosyal Medyanın Beden Algısına Etkisi Nedir?

Beden algısı, insanların kendilerini dışarıdan nasıl gördükleri ve nasıl olmak istedikleri arasındaki gel-gitlerdir. İnsan, zihninde kendini nasıl hayal ettiği ve nasıl göründüğü arasında kıyaslamalar yapar ve çevresinden etkilendikçe bu kıyaslamalar sadece kendisiyle kalmaz, çevresiyle ve diğer insanlarla da bir kıyaslama içine girer.
Günümüzde sosyal medya kullanmayan var mı? Elbette çoğumuz sosyal medya kullanıyoruz çünkü, sosyal medya bizim en büyük haber ve bilgi alma araçlarımızdan birisi. Fakat olumlu etkileri olabildiği gibi pek çok olumsuz etkisi de bulunuyor. Bunlardan birisi de sosyal medyanın beden algımıza olan etkisi. Günümüzde sosyal medyayı takip edip orada kendinden çok daha iyi görünen insanlara özenmeyen çok az bir kesim vardır. Dış çevremizin yanında artık hepimizin online de bir çevresi var ve bu çevre her geçen gün genişlemekle beraber insanların kendilerine bakış açıları da bu doğrultuda değişiyor.
Bir sağlık kuruluşu olan Florida House Experience’ın 1000 kadın ve erkeğin bulunduğu grupta yaptığı araştırmaya göre, kadınların %87’si, erkeklerin ise %65’i vücutlarını sosyal medyada gördükleriyle karşılaştırıyor; bu kadınların %50’si , erkeklerin ise %37’si bunu olumsuz şekilde yapıyor. (1)

Sosyal Medya ve Mükemmeliyetçilik Arasındaki İlişki Nedir? Sosyal Medya, Güzellik Standartlarını Nasıl Etkiler?

Çoğumuz modelleri, mankenleri takip ediyoruz ve bu doğrultuda bazen kendimizi sorgulama yaparken bulabiliyoruz. Kendimizden daha ‘iyi’ bir vucuda sahip olan, daha güzel veya mutlu görünen insanları gördükçe ‘ben neden böyle değilim?’ düşüncesine kapılabiliyoruz. Dünyaca ünlü manken veya oyuncuları sürekli en iyi halleriyle görüyoruz veya en kötü hallerini gösterdiklerini düşündüğümüzde bile gözümüze yine bizden ‘daha iyiymiş’ gibi görünüyor. Kafamızda idealleştirdiğimiz, göz önünde olan bu insanları ‘mükemmel’ olarak kafamızda kodluyoruz ve kendimizi de o ölçüt üzerinden değerlendiriyoruz.

Instagram Filtreleri ve Beden Algısı Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Kendini hayalindeki görünüme ulaştırabilmek adına insanlar pek çok Instagram filtresi kullanıyor ve kullandıkça aslında bu bir alışkanlık haline geliyor ve kendi filtresiz hallerini beğenmez hale geliyorlar. Ya da photoshop uygulamaları indiriliyor ve kendilerini istedikleri görünüme ulaştırabiliyorlar. Hayallerindeki görünüme ulaşabilmek için diyetler ve sporlar yapıyorlar ya da estetik birtakım operasyonlar geçiriyorlar. Yanlış estetik operasyonlar sonucu pek çok enfeksiyon kapan, hastalanan veya bedenlerinde hasar meydana gelenler olabiliyor.

Sosyal Medya, Gençlik Takıntısını Nasıl Besliyor?

Sosyal medyanın ve pazarlamanın etkisiyle dolgu botoks gibi estetik uygulamaları aşırı rağbet görüyor. Her gün milyonlarca kadın başta olmak üzere pek çok erkek de estetik uygulamalara para veriyor. Kadınlarda daha çok gençlik aşıları, dolgu ve botokslar, erkeklerde ise saç kesimi, botoks veya diğer cerrahi işlemlere eğilim görünüyor. Hatta bu durum daha çok genç yaş grubunu etkiliyor. Instagram vb. Platformlarda paylaşılan pürüzsüz, lekesiz, ışıldayan ciltleri gördükçe insanlar kendilerinin de öyle olması gerektiğini yoksa çağa ayak uyduramayacaklarını düşünüyor veya kendilerini eksik hissediyorlar.

Fiziksel Görünüm ve Online İmaj Arasındaki Bağlantı Nedir?

Görünüşünden memnun olmayan pek çok insan, çoğunluğu kadınlar olmak üzere, kendilerini daha iyi halleriyle paylaşmaları gerektiğini düşünerek Facetune gibi photoshop uygulamaları kullanarak yüz hatlarını, vücut şekillerini ve ölçülerini değiştirebiliyorlar. Londra Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre, anket yapılan 175 kadının %90’ı fotoğraflarını paylaşmadan önce filtre kullanıyorlar veya fotoğraflarında düzenlemeler yapıyorlar. (2) Sosyal medyada görünüşlerinin beğenilmesini istiyorlar ve bu yüzden kendilerine göre en iyi hallerini paylaşıyorlar.

Toplumsal Baskı ve Beden Algısı: Sosyal Medya Etkileri

İçinde bulunduğumuz toplumda birtakım standartlar oluşuyor ve bölgeden bölgeye farklılık gösterebiliyor. Daraltacak olursak herkes kendi çevresinden ve çevresindekilerden etkileniyor.Bunun yanı sıra sosyal medya ve ana akım medya da toplumu büyük ölçüde etkiliyor. Toplumun büyük bir kesiminden ilgi gören insanlar idealleştiriliyor, gündem oluyor veya çokça takipçiye sahip oluyor ve diğer insanlar da onlara benzemeye çalışıyorlar. Kadın- erkek ilişkilerinde bile belirleyici kriterler, aslında sosyal medya aracılığıyla oluşuyor.

Sosyal Medya Bağımlılığı ve Beden Algısı Arasındaki İlişki Nedir?

Sosyal medyanın bizi kötü etkilediğini düşünsek bile ondan uzak duramıyoruz. Kendimizi çağın gerisinde kalıyor, gündemden uzak kalıyor veya çevremizden kopuyormuş gibi hissediyoruz. Sanki online olmazsak hiç var olmamış veya unutulacak gibi hissediyoruz. Hayatımızı, güzel bir anımızı paylaşmazsak sanki o anın güzelliği azalacak gibi hissedebiliyoruz. İnsanların en güzel halimizi görmesini istiyoruz. Zayıflamış hissediyorsak veya cildimiz bebek gibi görünüyorsa bunu paylaşmak ve gelen yorumlarla onaylanmak istiyoruz. Aslında sosyal medya bizim bu doğrultuda onaylanma ihtiyacımızı gideriyor.

Online Taciz ve Beden İmajı Bozukluğu: Sosyal Medya Etkileri

Sosyal medyada kendini paylaşmanın bazı olumsuz sonuçları olabiliyor. İnsanlar kendilerini rahat bir şekilde paylaşabilmek istiyor fakat pek çok faktör maalesef bunu engelliyor. Bu faktörlerin başında yaşanılan coğrafya geliyor. Bunun yanı sıra insanlar, diğer insanları kendi objektiflerinden yargıladıkları için de pek çok taciz girişimi olabiliyor. Art niyetli insanların aşağılamaları, eleştirileri, dışlamalarına maruz kalabiliyoruz .Örneğin göz önünde olan influencerları düşünelim , en ufak kilo değişimlerinde onlara ‘obez’, ‘çirkin’ yorumları gelebiliyor ve bu da o insanların hayatını kötü yönde etkiliyor.

Sosyal Medya ve Ruh Sağlığı: Beden Algısı Üzerindeki Etkileri

Bütün bu olumsuz etkiler sonucunda içimize kapanabiliyoruz, moralimiz bozulabiliyor ve bu da depresyon veya mental sorunlara yol açabiliyor. Pek çok insan sosyal medyayı takıntı haline getiriyor ve sürekli yüzü ve bedeniyle uğraşıyor ve ne kadar uğraşırsa uğraşsın bu yeterli gelmiyor. Onaylanmak bir istek değil ihtiyaç haline gelebiliyor. Bu durum olumsuz beden algısına yol açıyor ve bu da, Blumia, Anoreksiya gibi rahatsızlıkları beraberinde getiriyor. (Patel, 2021) Kilo kaybı için insanlar, kendilerini aç bırakıyorlar veya yemek yiyip yediklerinden pişman olup istifra ediyorlar. Bunun yanı sıra Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Dismorfofobi gibi rahatsızlıklara da sıklıkla rastlanabiliyor. Kişiler kendileriyle asla mutlu olamıyorlar.

Elbette sosyal medyanın olumlu etkileri de var fakat olumsuz etkilerini en aza indirgemek insanların sağlığı açısından önemli ve bu doğrultuda her bireyin kendisine göre sınırlamalar koyup, sosyal medyada geçirdiği süreyi iyi ayarlaması gerekiyor.

Referanslar :

1-(2019, October 9). The Link Between Social Media and Body Image. KING UNIVERSITY Online. Retrieved March 19, 2023, from https://online.king.edu/news/social-media-and-body-image/
2-Patel, S. (2021, December 3). Social Illusions: Social media exacerbates relationships with food and body image. THE FOREST SCOUT. Retrieved March 19, 2023, from https://theforestscout.com/34597/in-our-opinion/social-illusions-social-media-exacerbates-relationships-with-food-and-body-image/