Pazarlama karması, pazarlama departmanlarının kullandığı en temel stratejilerden biridir. Markalarda pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında pazarlama yöneticisinin üzerinde karar vermesi gereken temel değişkenlere pazarlama birleşenleri ya da pazarlama karması denir. Bu değişkenler aynı zamanda pazarlama yöntemi fonksiyonlarını da oluşturmaktadır. Pazarlama karması 4P ve 7P olarak iki temel yaklaşımdan oluşur.

Peki, Bu Pazarlama Karması Nedir?

Pazarlama karması, bir şirketin ürününü veya hizmetini konumlandırmak ve pazarlamak için kullandığı bir dizi stratejidir. Dört temel stratejiden oluşur: ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurma.

Ürün: Şirketin sunduğu ürün veya hizmettir. Ürün, şirketin hedef kitlesinin ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılamalıdır.

Fiyat: Şirketin sunduğu ürün veya hizmetin fiyatıdır. Fiyat, şirketin karını maksimize edecek şekilde belirlenmelidir.

Dağıtım: Şirketin sunduğu ürün veya hizmetin dağıtım kanallarıdır. Dağıtım kanalları, şirketin hedef kitlesine ulaşmasını kolaylaştırmalıdır.

Tutundurma: Şirketin sunduğu ürün veya hizmetin tanıtımıdır. Tutundurma, şirketin hedef kitlesinin ürün veya hizmet hakkında bilgi edinmesini ve satın almaya ikna olmasını sağlar.

4P pazarlama stratejisi, geleneksel pazarlama stratejisidir. Ancak, 4P pazarlama stratejisi, hizmet işletmeleri için her zaman yeterli olmayabilir. Hizmet işletmeleri, 4P pazarlama stratejisine ek olarak üç yeni stratejiyi de kullanmalıdır: insanlar, fiziksel kanıtlar ve süreçler.

İnsanlar: Şirketin ürün veya hizmetini sunan insanlardır. İnsanlar, şirketin hedef kitlesinin deneyimini büyük ölçüde etkileyebilir. Örneğin, bir restoranda yemek yiyen bir müşteri, restoranın garsonunun ilgisi, güler yüzü ve profesyonelliği ile etkilenebilir.

Fiziksel kanıtlar: Şirketin ürün veya hizmetini sunan fiziksel ortamlardır. Fiziksel ortamlar, şirketin hedef kitlesinin deneyimini büyük ölçüde etkileyebilir. Örneğin, bir mağazada alışveriş yapan bir müşteri, mağazanın temizliği, düzeni ve atmosferi ile etkilenebilir.

Süreçler: Şirketin ürün veya hizmetini sunarken kullandığı süreçlerdir. Süreçler, şirketin hedef kitlesinin deneyimini büyük ölçüde etkileyebilir. Örneğin, bir bankada para yatıran bir müşteri, bankadaki işlem sürecinin kolaylığı ve hızıyla etkilenebilir.

7P pazarlama stratejisi, hizmet işletmeleri için daha etkili bir pazarlama stratejisidir. 7P pazarlama stratejisini kullanarak, hizmet işletmeleri daha fazla müşteri çekebilir, daha fazla satış yapabilir ve daha fazla kar elde edebilirler.

Pazarlama karması 7P’si, bir şirketin ürününü veya hizmetini konumlandırmak ve pazarlamak için kullanabileceği bir dizi stratejidir. 7P pazarlama karması, 4P pazarlama karmasına ek olarak üç yeni stratejiyi içerir: insanlar, fiziksel kanıtlar ve süreçler. Özellikle hizmet işletmeleri için 7P pazarlama karmasının kullanılması daha etkili bir pazarlama stratejisi olabilir.

Kısaca Pazarlamanın 7Psini Sizin İçin Derledik!

Tıpkı pazarlamanın 4Psi gibi pazarlamanın 7Psi de Philip Kotler tarafından geliştirilmiştir. 7P pazarlama karmamızda 4P’den farklı olarak 3 kavram eklenmiştir. Bakalım pazarlamanın 7psi nelermiş?

• Product – Ürün
• Price – Fiyat
• Place – Dağıtım
• Promotion – Tutundurma
• People – İnsan
• Physical Evidance – Fiziksel olanaklar
• Process – Süreç

Pazarlamanın 7P’sini incelemeden önce dilerseniz bir markanın pazarlama stratejisi üzerine Marka Mutfağı ekibinin sohbetini dinleyebilirsiniz.

Şimdi gelelim bu 7P’yi detaylandırmaya ve dikkat etmemiz gereken kısımları incelemeye.

Product (Ürün):

Ürün, bir şirketin hedef kitlenize sunduğu ürün veya hizmeti ifade eder. Bir şirketin sağladığı ürün, şirketin türüne ve yaptıklarına bağlı olarak önemli ölçüde değişebilir. Örneğin, McDonald’s hamburger, patates kızartması ve tavuk ürünleri de dahil olmak üzere tutarlı fast food sağlarken, Salesforce işletmeler için müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) yazılımı ve pazarlama otomasyon araçları sağlar.

Bir ürün, aşağıdaki unsurları içerebilir:

• Fiziksel özellikler: Ürünün malzemesi, boyutu, şekli, kokusu, tadı, sesi vb.
• Fonksiyonel özellikler: Ürünün ne işe yaradığı, nasıl kullanıldığı, hangi faydaları sağladığı vb.
• Estetik özellikler: Ürünün tasarımı, rengi, görünüşü vb.
• Psikolojik özellikler: Ürünün çağrıştırdığı duygular, sahip olunması ile ilişkilendirilen değerler, vb.
• Satın alma sonrası özellikler: Ürünün garantisi, servisi, geri iade politikası vb.

Bir ürün, pazarlama karmasının en önemli unsurlarından biridir. Bir şirketin başarılı olabilmesi için, ürününün hedef kitlesinin ihtiyaçları ve beklentilerini karşıladığından emin olması gerekir. Ürün, hedef kitlenin ilgisini çekmelidir, kolay kullanılabilir olmalıdır ve rakip ürünlerden daha iyi olmalıdır.

Bir ürün, aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekir:

• İhtiyacı karşılamak: Ürün, hedef kitlenin ihtiyacını karşılamalıdır.
• Farklılaşmak: Ürün, rakip ürünlerden farklı olmalıdır.
• Kolay kullanılabilir olmak: Ürün, kolay kullanılabilir olmalıdır.
• Kaliteli olmak: Ürün, kaliteli olmalıdır.
• Uygun fiyatlı olmak: Ürün, uygun fiyatlı olmalıdır.

Bir ürün, bu kriterleri karşılaması halinde, hedef kitlenin ilgisini çekecek ve başarılı olacaktır.

Price (Fiyat):

Fiyat, bir şirketin ürün veya hizmetini sattığı miktardır ve bir şirketin karını belirlemede önemli bir faktördür.

Fiyat belirlenirken, aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurması gerekir:

• Üretim maliyetleri: Ürünün veya hizmetin üretimi için gereken maliyetler.
• Rakip fiyatları: Rakiplerin ürünlerinin veya hizmetlerinin fiyatları.
• Hedef kitle: Ürünün veya hizmetin hedef kitlesi.
• Tüketicilerin algısı: Tüketicilerin ürünün veya hizmetin fiyatını nasıl algıladığı.

Bir şirketin fiyatı, aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekir:

• Kar marjı: Şirketin kar elde edebilmesi için fiyat, üretim maliyetlerini ve diğer maliyetleri karşılamalıdır.
• Rekabetçi: Fiyat, rakiplerin fiyatlarıyla rekabet edebilecek şekilde belirlenmelidir.
• Hedef kitleye uygun: Fiyat, hedef kitlenin ürünü veya hizmeti satın alabilecek şekilde belirlenmelidir.
• Tüketici algısı: Fiyat, tüketicilerin ürünü veya hizmeti adil bulacağı şekilde belirlenmelidir.

Fiyatın bu kriterleri karşılaması halinde, şirket kar elde edecek ve hedef kitlesine ulaşacaktır.

Place (Dağıtım):

Dağıtım, bir şirketin ürünü veya hizmetini hedef kitleye ulaştırdığı kanaldır. Dağıtım, bir şirketin pazarlama karmasının en önemli unsurlarından biridir. Markalar pazarlama kanallarını ne kadar etkin kullanırlarsa kullansınlar, dağıtım kanalları yetersizse sonuçta başarı sağlayamazlar.

Bir şirketin dağıtımını belirlerken, aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurması gerekir:

• Hedef kitle: Ürünün veya hizmetin hedef kitlesi.
• Ürünün veya hizmetin türü: Ürünün veya hizmetin türü, dağıtım kanalını belirlemede önemli bir faktördür. Örneğin, bir fiziksel ürün, bir perakende mağazasında dağıtılabilirken, bir dijital ürün, bir e-ticaret sitesinde dağıtılabilir.
• Ürünün veya hizmetin fiyatı: Ürünün veya hizmetin fiyatı, dağıtım kanalını belirlemede önemli bir faktördür. Örneğin, yüksek fiyatlı bir ürün, bir perakende mağazasında dağıtılabilirken, düşük fiyatlı bir ürün, bir e-ticaret sitesinde dağıtılabilir.
• Ürünün veya hizmetin rekabet durumu: Ürünün veya hizmetin rekabet durumu, dağıtım kanalını belirlemede önemli bir faktördür. Örneğin, rekabetçi bir pazarda, bir şirket, ürünü veya hizmeti daha geniş bir dağıtım kanalında sunmak için daha fazla yatırım yapmak zorunda kalabilir.

Dağıtımın, aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekir:

• Hedef kitleye ulaşılabilirlik: Dağıtım kanalının, hedef kitleye ulaşılabilir olması gerekir.
• Maliyet etkinliği: Dağıtım kanalının, maliyet etkin olması gerekir.
• Kontrol edilebilirlik: Dağıtım kanalının, şirketin kontrolünde olması gerekir.
• Güvenilirlik: Dağıtım kanalının, güvenilir olması gerekir.

Dağıtımın bu kriterleri karşılaması halinde, şirket ürünü veya hizmeti hedef kitleye ulaştıracak ve başarılı olacaktır.

Promotion (Tutundurma):

Tutundurma, bir şirketin ürün veya hizmetini hedef kitleye tanıtmak için kullandığı stratejiler ve tekniklerdir. Tutundurma, özellikle markaların pazarlama kanallarını etkin kullanması ile direkt olarak ilişkili bir süreçtir. Bir şirketin tutundurma stratejilerini belirlerken, aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurması gerekir:

• Hedef kitle: Ürünün veya hizmetin hedef kitlesi.
• Ürünün veya hizmetin türü: Ürünün veya hizmetin türü, tutundurma stratejisini belirlemede önemli bir faktördür. Örneğin, bir fiziksel ürün, bir dijital üründen farklı bir tutundurma stratejisine ihtiyaç duyabilir.
• Ürünün veya hizmetin fiyatı: Ürünün veya hizmetin fiyatı, tutundurma stratejisini belirlemede önemli bir faktördür. Örneğin, yüksek fiyatlı bir ürün, düşük fiyatlı bir üründen farklı bir tutundurma stratejisine ihtiyaç duyabilir.
• Ürünün veya hizmetin rekabet durumu: Ürünün veya hizmetin rekabet durumu, tutundurma stratejisini belirlemede önemli bir faktördür. Örneğin, rekabetçi bir pazarda, bir şirket, ürünü veya hizmeti daha fazla tutundurma çabasına ihtiyaç duyabilir.

Tutundurma stratejileri, aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekir:

• Hedef kitleye ulaşılabilirlik: Tutundurma stratejisinin, hedef kitleye ulaşılabilir olması gerekir.
• Maliyet etkinliği: Tutundurma stratejisinin, maliyet etkin olması gerekir.
• Kontrol edilebilirlik: Tutundurma stratejisinin, şirketin kontrolünde olması gerekir.
• Güvenilirlik: Tutundurma stratejisinin, güvenilir olması gerekir.

Bir şirketin tutundurma stratejileri, bu kriterleri karşılaması halinde, şirket ürünü veya hizmeti hedef kitleye tanıtacak ve başarılı olacaktır.

Tutundurma stratejileri, aşağıdaki kanallar aracılığıyla gerçekleştirilebilir:

• Reklamcılık: Reklamcılık, bir şirketin ürün veya hizmetini hedef kitleye tanıtmak için kullandığı en yaygın kanaldır. Reklamcılık, televizyon, radyo, gazete, dergi, internet ve sosyal medya gibi kanallar aracılığıyla gerçekleştirilebilir.
• Halkla ilişkiler: Halkla ilişkiler, bir şirketin ürün veya hizmetini hedef kitleye tanıtmak için kullandığı bir diğer kanaldır. Halkla ilişkiler, basın bültenleri, etkinlikler, sponsorluklar ve diğer yöntemler aracılığıyla gerçekleştirilebilir.
• Satış: Satış, bir şirketin ürün veya hizmetini hedef kitleye tanıtmak için kullandığı bir diğer kanaldır. Satış süreçleri hem geleneksel pazarlama kanalları üzerinden hem de yeni nesil pazarlama kanalları üzerinden yürütülmelidir. Satış, kişisel satış, telefon satışı ve e-ticaret gibi yöntemler aracılığıyla gerçekleştirilebilir.
• Sosyal medya: Sosyal medya, bir şirketin ürün veya hizmetini hedef kitleye tanıtmak için kullandığı en yeni pazarlama kanallarından biridir. Sosyal medya, Facebook, Twitter, Instagram ve LinkedIn gibi platformlar aracılığıyla gerçekleştirilebilir.

Bir şirketin tutundurma stratejileri, bu kanallar aracılığıyla gerçekleştirilerek, şirket ürünü veya hizmeti hedef kitleye tanıtacak ve başarılı olacaktır.

People (İnsanlar):

Process (İşlemler-Süreç):

Süreçler, bir şirketin ürün veya hizmetini üretmek ve sunmak için kullandığı yollardır. Bu yollar, bir şirketin verimliliğini ve etkinliğini artırabilir ve müşteri deneyimini iyileştirebilir.

Genel olarak süreçler, aşağıdaki unsurlardan oluşur:

• Görevler: Görevler, sürecin temel adımlarını oluşturur.
• Kaynaklar: Kaynaklar, sürecin yürütülmesi için gereken unsurları içerir, örneğin insanlar, ekipmanlar, malzemeler ve bilgi.
• Sorumluluklar: Sorumluluklar, sürecin farklı adımlarından sorumlu olan kişileri tanımlar.
• Süreçler, bir şirketin ürün veya hizmetini üretmek ve sunmak için kullandığı yollardır. Süreçler, bir şirketin verimliliğini ve etkinliğini artırabilir ve müşteri deneyimini iyileştirebilir.

Markaların süreçlerini belirlemesi, aşağıdaki faydaları sağlayabilir:

• Verimliliği artırabilir: Süreçler, bir şirketin kaynaklarını daha verimli kullanmasına yardımcı olabilir.
• Etkinliği artırabilir: Süreçler, bir şirketin hata yapma riskini azaltmasına yardımcı olabilir.
• Müşteri deneyimini iyileştirebilir: Süreçler, müşterilere daha tutarlı ve daha iyi bir deneyim sunmaya yardımcı olabilir.

Şirketlerin süreçlerini geliştirmek için aşağıdaki adımlar atılabilir:

• Süreçleri tanımlayın: İlk adım, şirketin mevcut süreçlerini tanımlamaktır. Bu, süreçlerin kapsamını, adımlarını, kaynaklarını ve sorumluluklarını belirlemeyi içerir.
• Süreçleri analiz edin: İkinci adım, süreçleri analiz etmektir. Bu, süreçlerin verimliliğini, etkinliğini ve müşteri deneyimini değerlendirmeyi içerir.
• Süreçleri iyileştirin: Üçüncü adım, süreçleri iyileştirmektir. Bu, süreçleri daha verimli, daha etkin ve müşteri deneyimini iyileştirmek için tasarlamak anlamına gelir.

Bir şirketin ürün veya hizmetini üretmek ve sunmak için kullandığı yollar süreçlerdir. Bir şirketin verimliliğini ve etkinliğini süreçleri doğru belirleyerek artırabilir ve müşteri deneyimi kolayca iyileştirebilirsiniz.

Physical Evidance (Fiziksel Olanaklar):

Bir şirketin ürün veya hizmetini sunarken kullandığı fiziksel ortamlara fiziksel olanaklar denilir. Bu olanaklar, bir şirketin müşteri deneyimini büyük ölçüde etkileyebilir.

Fiziksel olanaklar, aşağıdaki unsurları içerebilir:

• Bina: Bir şirketin binası, fiziksel olanakların en önemli unsurlarından biridir. Bina, şirketin imajını ve müşteri deneyimini yansıtmalıdır.
• Dekorasyon: Bir şirketin dekorasyonu, fiziksel olanakların önemli bir unsurudur. Dekorasyon, şirketin imajını ve müşteri deneyimini yansıtmalıdır.
• Temizlik: Bir şirketin temizliği, fiziksel olanakların önemli bir unsurudur. Temizlik, müşterinin rahatını ve güvenini artırabilir.
• Ses seviyesi: Bir şirketin ses seviyesi, fiziksel olanakların önemli bir unsurudur. Ses seviyesi, müşterinin rahatını ve konsantrasyonunu bozmamalıdır.
• Koku: Bir şirketin kokusu, fiziksel olanakların önemli bir unsurudur. Koku, müşterinin rahatını ve güvenini artırabilir.

Bir şirketin fiziksel olanakları, aşağıdaki faydaları sağlayabilir:

• Müşteri deneyimini iyileştirebilir: Fiziksel olanaklar, müşterinin rahatını, memnuniyetini ve sadakatini artırabilir.
• Satışları artırabilir: Fiziksel olanaklar, müşterilerin ürün veya hizmeti satın alma olasılığını artırabilir.
• Marka imajını güçlendirebilir: Fiziksel olanaklar, şirketin marka imajını güçlendirebilir ve müşterilerin şirkete güvenini artırabilir.

Şirket fiziksel olanaklarını geliştirmek için aşağıdaki adımları atabilirler:

• Fiziksel olanakların müşteri deneyimini nasıl etkilediğini analiz edin.
• Müşteri deneyimini iyileştirmek için fiziksel olanaklarda gereken değişiklikleri yapın.
• Sürekli olarak fiziksel olanakların bakımını yapın.

Bu olanaklar, bir şirketin ürün veya hizmetini sunarken kullandığı fiziksel ortamdır. Bir şirkette fiziksel olanaklar, müşteri deneyimini büyük ölçüde etkileyebilirler. Şirketler fiziksel olanaklarını geliştirerek, müşteri deneyimini iyileştirebilirler, satışları artırabilirler ve marka imajını güçlendirebilirler.

Hangisi Pazarlama Stratejinize Daha Uygun; 4P mi, 7P mi?

Gerek B2B çalışan markalar, gerek B2C çalışan markalar veya C2C çalışan markalar pazarlama kanallarını seçerken 4P veya 7P stratejilerini değerlendirebilirler. Çünkü 4P’ler ve 7P’ler, her markanın pazarlama stratejilerini geliştirmelerine yardımcı olmak için kullanılabilecek değerli yaklaşımlardır. Yazıda da belirttiğimiz gibi 4P’ler, ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurma olmak üzere dört temel pazarlama unsurunu tanımlar. 7P’ler ise 4P’lere fiziksel kanıtlar, insanlar ve süreçler olmak üzere üç ek unsur ekler.

Her iki araç da işletmelerin hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olabilirler, ancak unutmamalı ki her birinin kendi güçlü ve zayıf yönleri vardır. 4P yaklaşımı, daha basit ve daha kolay anlaşılır bir çerçevedir, ancak 7P yaklaşımı daha ayrıntılı ve daha kapsamlı bir çerçevedir.

Çerçeve belirlemeden önce ilk olarak analiz yapılmalıdır. Pazarlama analizi, işletmenin pazarlama stratejisinin etkinliğini değerlendirmek için kullandığı bir süreçtir. Bu analiz, işletmenin hedef kitlesinin ihtiyaçları, rakiplerinin konumu ve pazarın durumu değerlendirilerek yapılır. Pazarlama analizi, işletmenin pazarlama stratejisini gerekli durumlarda güncellemesine yardımcı olur. Ardından markalar çerçeve olarak 4P ya da 7P yaklaşımını seçebilirler. Markalar, kendi ihtiyaçları ve hedefleri için en uygun çerçeveyi seçmelidir. Örneğin, küçük işletmeler 4P’leri daha uygun bulabilirken, büyük işletmeler 7P’leri daha uygun bulabilirler. Bunun kararını vermek aslında tamamen pazarlama stratejisi ile ilişkilidir. Pazarlama stratejisi geliştirmek için 4P’ler veya 7P’ler kullanılabilir. Stratejiye ve çerçeveye karar verildikten sonra da sıra pazarlama kanallarının belirlenmesine gelir. Pazarlama kanalları, işletmelerin ürün veya hizmetlerini hedef kitlelerine ulaştırmak için kullandığı araçlardır. Pazarlama kanalları, geleneksel pazarlama kanalları ve dijital pazarlama kanalları olarak iki kategoriye ayrılabilirler. Geleneksel pazarlama kanalları, televizyon, radyo, gazete ve dergileri içerir. Dijital pazarlama kanalları, internet, sosyal medya ve e-posta pazarlamasını içerir.

SONUÇ

Pazarlama karması, iş modeli kanvası ve pazarlamanın 7psi, işletmelerin bir pazarlama stratejisi geliştirmeleri için kullanabilecekleri değerli araçlardır. Her bir çerçevenin kendi güçlü ve zayıf yönleri vardır, bu nedenle işletmelerin kendi ihtiyaçları için en uygun çerçeveyi seçmeleri önemlidir.

İşletmeler, pazarlama karmasını, iş modeli kanvasını veya pazarlamanın 7psini kullanırken, yukarıdaki faktörleri göz önünde bulundurmalılardır. Bu sayede kolayca etkin bir pazarlama stratejisi geliştirip hedeflerine ulaşabilirler.

Son Güncelleme: 11.08.2023

Kaynaklar:
https://www.smartinsights.com/marketing-planning/marketing-models/how-to-use-the-
7ps-marketing-mix/
https://blog.hurree.co/blog/marketing-mix-7ps

Physical Evidence – One of the Seven Ps of Marketing

Pazarlama Karması Nedir?

4P Nedir?