Okunabilirlik testleri, bir metnin kolaylık veya zorluk düzeyine göre ne kadar anlaşılabilir olduğunu değerlendiren araçlardır. Bu testler, metindeki kelimelerin ve cümlelerin uzunluğunu, kelimelerin zorluğunu, dil kullanımı ve cümlelerin karmaşıklığı gibi faktörlerini analiz eder ve metinlerin hedef kitlesine ne kadar uygun olduğunu belirlemek için kullanılır. Metinlerin hedef kitleye doğru hitap edebilmesi için anlaşılır ve etkili bir dil kullanılması gerekir. Bu okunabilirlik testi, tüm bunları göz önünde bulundurarak metnin anlaşılırlığını ölçer. Ayrıca bu testler, hangi yaş grubu için daha uygun olduğu hakkında bilgi verir.

Reklamlarda okunabilirlik testleri, reklamların anlaşılabilirliği için kullanılmaktadır. Reklamlarda net ve kısa bir mesajın olması gerektiğini biliyoruz. Okunabilirlik testlerinin reklamlarda kullanılması tam da bu nedendendir. Okunabilirliği yüksek reklamlar, hedef kitlesi tarafından daha kolay anlaşılır ve bu da reklamın mesajının en etkili şekilde sunulmasını sağlar.

Gelin şimdi okunabilirlik testlerinden biri olan “Flesch-Kincaid” testine göz atalım. Nedir bu Flesch Kincaid?

Reklamlarda Kullanılan Okunabilirlik Testleri: Flesch–Kincaid Testi

Güncel olarak, dünyanın her yerinde kullanılan birçok okunabilirlik testi bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Flesch–Kincaid okunabilirlik testleri, Gunning Fog İndeksi, Otomatik Okunabilirlik İndeksi ve Ateşman Okunabilirlik Testidir. Bu testlerin hepsi aynı şekilde cümle, kelime ve hece sayılarını baz alarak hesaplansa da formülasyonlarındaki farklılıklardan dolayı farklı sonuçlar verebilirler.

Az önce de bahsettiğimiz gibi bir reklamın etkili ve anlaşılır bir mesaj vermesi gerekir. Reklamlarda en çok kullanılan okunabilirlik testi olarak bilinnen Flesch-Kincaid Testi, metindeki kelime sayısı, cümlenin uzunlğu ve harf sayısı gibi faktörlere göre bir puan verir. Yüksek puanlı bir Flesch-Kincaid sonucu, hedef kitlenize sunacağınız reklamın ne kadar anlaşılabilir olduğunu ifade eder.

Peki, nedir bu Flesch testi, kimdir bu Flesch? Birlikte daha detaylı bir şekilde inceleyelim.

Flesch-Kincaid Testi

Amerikalı yazar ve dilbilimci Rudolf Flesch 1955 yılında yayınladığı “Why Johnny Can’t Read” adlı eseriyle okunabilirlik üzerine birtakım çalışmalar yapmıştır. Bununla birlikte geliştirdiği Flesch Okuma Kolaylığı Testi ile sözlü ve yazılı metinleri, bir çeşit okunabilirlik değerlendirmesine tabii tutmuştur. Teste göre; Flesch’in geliştirdiği formülle metne 1 ile 100 arasında bir puan vererek metnin okunabilirlik düzeyi tespit edilmektedir.

Gelin, şimdi de bu yöntemin reklamlarda nasıl kullanıldığına bakalım. Flesch yöntemi ile reklamda cümlelerin uzunluğu ve sözcüklerin benzerliği gibi konulara odaklanılmıştır. Eğer reklamınızın etkisi ile ilgili ölçümler aşamasına geldiyseniz okunabilirlik testleri başvuracağınız yöntemlerden birisidir. Örneğin, incelemeler göstermiştir ki, cümleler kısa olduğunda, sözcükler benzer ve net olduğunda, hedef kitleye seslenen kişisel referanslar kullanıldığında metin daha kolay anlaşılmaktadır. Bu yöntem reklam üreten çeşitli kurumlarda reklamın iletişim etkisini kontrol etmek ve anlaşılmayı güçleştirecek yanlışlıkları önlemek için diğer pre-test yöntemler ile ilişkili olarak kullanılmaktadır.

Flesch–Kincaid okunabilirlik testleri ikiye ayrılmaktadır. Birincisi okuma kolaylığı testi, ikincisi ise sınıf düzeyi testidir. Her ikisi de temelde, hazırlanan içeriklerin ne kadar kolay anlaşılabildiğini hesaplasa da, farklı formül ve dolayısıyla farklı sonuçları yer almaktadır.

1. Flesch-Kincaid Okuma Kolaylığı Testi

İlk olarak Flesch–Kincaid okuma kolaylığı testini ele alalım. Bu testin sonucu ne kadar yüksek çıkar ise o derece kolay okunabilir/anlaşılabilir bir içerik hazırladığınızı, daha düşük sonuçlarda ise daha zor anlaşılabilir bir içerik hazırladığınız gösterir. Flesch–Kincaid okuma kolaylığı testi aşağıda yer alan formül ile gerçekleştirilmektedir:

Sonuçlar 90 ile 100 arasında ise 11 yaşında bir çocuğun dahi anlayabileceği bir içerik hazırladığınızı, 60 ile 70 arasında ise 13 – 15 yaş aralığında bir gencin okuyabileceği, 0 ile 30 arasında olan sonuçları ise üniversite mezunu kişilerin okuyabileceği bir içerik olduğunu anlatır.

2.Flesch–Kincaid Sınıf Düzeyi Testi

Flesch–Kincaid Sınıf Düzeyi testi ise okul durumlarına ve sınıflarına göre hitap edebileceğiniz sonuçları ortaya çıkartmaktadır. Bu sayede hazırlayacağınız işin hangi kitleye hitap etmesi gerektiğini veya hazırlamış olduğunuz yazının kimlere hitap edebileceğini daha iyi tespit edebilirsiniz. Flesch–Kincaid Sınıf Düzeyi testi aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir:

Flesch–Kincaid Sınıf Düzeyi testini yaptığınızda ortaya çıkan sonuç, okul düzeyinde hangi sınıfta eğitim alan veya almış olan kitleye hitap ettiğinizi kanıtlar. Örneğin, çıkan sonuç 10 ve üzeri ise lise dengi kişilere hitap ettiğiniz anlamına gelmektedir.

Yazımızın sonuna geldiğimizde, biraz da bu yöntem kullanılarak test edilmiş birkaç yayından bahsedelim. Yapılan bir çalışma sonucunda Flesch–Kincaid okuma kolaylığı testinde Amerika Birleşik Devletleri‘nde yayınlanan dergilerin ortalaması 65 olarak ölçülmüştür. Daha tanınmış dergilerden örnek vermek gerekirse, Time dergisinin sonucu 52’iken, Harvard Law Review sonucu ise 30’un altındadır. Dünyanın her yerinde, çeşitli sektörlerde kullanılan bu değerli ve kabul görmüş yöntem sayesinde reklamların hedef kitlelere göre etkililiği de kolayca ölçülebilmektedir.

Kaynakça:

https://researchrepository.ucd.ie/handle/10197/2463

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1207/s15327574ijt0403_3