Yeni çıkacak bir ürünün, etkinliği vb. başarılı bir şekilde hedef kitleye ulaşması için pazarlama süreci başlamadan önce personalardan yararlanılır.
Persona Nedir?
Persona, markanın ürününü pazarlamak için seçtiği en ideal müşteri profilidir. Bu profiller, yani personalar markanın müşterisinin ihtiyaç ve beklentilerini anlamasına yardımcı olurlar. Personalar aslında markaların müşteri olarak çizdiği kurgusal karakterlerdir.
Persona Yaratmanın Faydaları Nelerdir?
- Persona oluşturmak, markanın hedef kitlesini daha iyi tanımasını sağlar. Yaratılan persona ne kadar kurgusal bir karakter olsa da markaya müşterileri hakkında oldukça faydalı fikirler verebilir.
- Müşterinin istek ve ihtiyaçlarını öngörmeyi sağlar.
- Ününün ya da hizmetin pazarlama stratejisine karar verilmesini kolaylaştırır.
- Personalar sayesinde müşteriyi tanıdıkça markanın müşteriyi ürünü almaya ikna etmesi de kolaylaşır.
- Yaratılan birden fazla persona olması halinde markalar tek bir stratejiye bağlı kalmazlar. Birden fazla işe yarar ve sağlam strateji planları bulunur. Böylece pazarlama sürecinde daha sağlam adımlar atarlar.
Persona Nasıl Yaratılır?
Persona yaratma sürecindeki en temel ve kritik nokta analizdir. Personayı yaratan kişinin şimdiye kadar birlikte çalıştığı müşterilerini iyi analiz etmiş olması gerekir. Reklam sürecinden satın alma sürecine kadar; belli durumlarda ürün iade sebeplerine kadar her nokta detaylıca analiz edilmelidir. Her feedback persona yaratıcısı için önemli bir yardımcıdır.
Persona oluşturan kişinin araştırmasını iyi yapmış olması gerekir. Markanın müşterilerinin yaşından ekonomik durumuna kadar her noktaya hakim olması beklenir. Müşterinin karakter ve sosyal özelliklerine karar verdikten sonra sorunlarına ve ihtiyaçlarına karar verilir.
Persona Yaratma Aşamaları
- Geçmiş pazarlama süreçlerinizden elde etmiş olduğunuz eski verileri toparlayın. Eski müşterilerinin aynı zamanda şu anki ya da gelecekteki müşterileriniz de olabilirler. Bu yüzden eski müşteriyi tanımak yenisine ulaşmak noktasında kritiktir. Bu noktada bazı filtrelemeler yapabilirsiniz. “Eski müşterim potansiyel müşterimle ortak noktalara sahip mi? Bu ortak noktalar neler?” “Ürün ve hizmetimiz doğru hedef kitleye mi ulaşmış?” gibi sorular araştırmanızı filtrelemenize yardımcı olacaktır. İncelediğiniz eski verilerin ne kadar eski olduğu da tabii ki önemli bir nokta. Özellikle de personanızı çok uzun yıllardır var olan bir marka için yaratıyorsanız. Çağ değişiyor, bununla birlikte insanlar da değişiyor. Bu yüzden çok eski yıllardaki müşterinizin verileriyle yeni çağın getirdiği şartlar uyuşmayabilir.
- Sosyal medya hesaplarınızı ve internetteki yerinizi inceleyin. Sayfanızı hangi kitle ziyaret ediyor? Instagram hesabınızı hangi yaş aralığındaki kitle takip ediyor? Bu soruların cevaplarını almak personanızı yaratırken ve potansiyel müşterinizi görürken size oldukça çok yardımcı olacak.
- Eski müşterilerinizle bire bir görüşün. Onlardan geri dönüşler alın. Bunu illa kendilerini arayarak yapmak zorunda değilsiniz. Doğru sorulardan oluşan kısa bir anket bile sizin için yeterli olacaktır. Anket oluşturmak bu adımı hızlandıracaktır da. Bir anketi aynı anda yüzlerce eski müşterinize mail yoluyla iletebilirsiniz ne de olsa. Eğer kendi sosyal çevrenizden de müşteriniz olan bireyler varsa kendileriyle bir kahve içerken sohbet arasında markanız hakkındaki görüşlerini öğrenebilirsiniz.
- Verilerinizi değerlendirmeyi unutmayın. Üzerine durulmayacak bilgiyi toplamanın yarattığınız personaya pek de bir faydası olmayacaktır. Bu adımlar tamamlandıktan sonra personanızı oluşturmaya başlayabilirsiniz.
- Personanız için bir isim ve fotoğraf belirleyin. Örneğin Cem, Ali, Berfin… Personanızı olabildiğince gerçekçi hale getirmek sizin için çok faydalı olacaktır.
- Personanızın temel özelliklerini belirleyin. Karakteristik özellikler belirlemek personanıza yine gerçeklik katacaktır. Personanızın cinsiyeti ne? Personanız kaç yaşında? Evli mi yoksa bekar mı? Çocuğu var mı? Eğitim durumu ne? Büyük bir şehirde mi yaşıyor? Örneğin; “Cem 30’lu yaşlarında bekar bir erkek. Üniversite mezunu, Ankara’da yaşıyor.” gibi. Bu soruların yanında personanızın ekonomik durumu da sizin için oldukça önemli bir nokta aslında. Personanızın aylık ne kadar geliri var? Nelere para harcıyor? Bu soruları da cevaplamak gerekiyor. “Cem ayda 7.000 TL kazanıyor. Daha çok giyime para harcıyor.” gibi.
- Personanız için amaçlar belirleyin. Bu amaçlar özellikle alışveriş alışkanlıkları üzerine olabilir. “Yarattığım persona neden alışveriş yapıyor? Alışveriş yapmaktaki amacı ne?” sorularını sormanız gerekiyor. “Cem alışveriş yapmayı çok seviyor, hobisi gibi. Kendisine iyi geldiğini düşündüğü için alışveriş yapıyor.”
- “Yarattığınız persona hangi uygulamaları kullanıyor? Telefonunda hangi uygulamar var? Alışverişi bu uygulamalardan mı yapıyor yoksa gezmeyi mi tercih ediyor?” sorularına cevap bulun. Örneğin; “Cem alışveriş yapmayı hobi olarak gördüğü için online alışverişten hoşlanmıyor. Dışarı çıkıp AVM gezmeyi tercih ediyor.”
- Yarattığınız persona sosyal medyayı ne kadar sık kullanıyor? En çok Instagram’da mı takılıyor Twitter’da mı? Bu soruların cevaplarına da reklam stratejinizi belirlerken ihtiyaç duyacaksınız.
- Personanızın ihtiyaçlarını belirleyin.
Belirlediğiniz ihtiyaçların hangilerini sizin markanız karşılıyor? Ya da yeterli bir şekilde karşılıyor mu? Bu gibi soruları da persona yaratma süreciniz bittiğinde kesinlikle düşünmelisiniz.
Bir personanın ne olduğunu ve ne işe yaradığını olabildiğince anlattık. Umarız ki yazımız markanız için personalar yaratırken sizlere rehberlik edebilir. ☺
