Mavi okyanus stratejisi yeni bir pazar alanı yaratarak rekabetten sıyrılmayı ifade eder. Bu stratejide talep kazanılmaz, yaratılır.
Mavi Okyanus Stratejisi Nedir ve Neden Önemlidir?
Mavi okyanus stratejisi yeni bir pazar alanı yaratarak rekabetten sıyrılmayı ifade eder. Bu stratejide talep kazanılmaz yaratılır.
Mavi okyanuslar rekabetin bulunmadığı, keşfedilmemiş pazar uzamlarını temsil eder. Piyasa standartlarının aksine mavi okyanus stratejisi rekabetçi avantaj yaratmakla ilgilenmez. Amaç var olan pazarda rekabet etmek değil bir pazar boşluğu bularak bu boşluğu doldurmaktır.
Mavi okyanuslar mevcut bir kırmızı okyanusun içinden yaratılabileceği gibi tamamen sıfırdan da oluşturulabilir. Doğru uygulanan bir mavi okyanus stratejisi, sarılamaz bir marka değeri yaratabilecek kadar güçlüdür.
Mavi Okyanus Stratejisi’nin Temel İlkeleri Nelerdir?
Mavi okyanus stratejisi, maliyet ve yaratılan değer arasında mevcut olduğu öngörülen doğru orantıyı reddeder. Farklılaşma ve yenilikçilik bu stratejinin temel taşıdır. Tüketici ihtiyaçları çok iyi şekilde analiz edilerek yeni bir ihtiyaç yaratılmalı ve rekabetsiz bir pazar uzamı oluşturulmalıdır.
Rekabet olmayan bir pazarda değer yaratmak için şu dört ilke takip edilir:
Azalt: Endüstride süregelen hangi faktörlerden tasarruf edebiliriz?
Yarat: Kırmızı okyanuslar tarafından sunulmayan ne gibi faydaları sunabiliriz?
Yok et: Tamamen ortadan kaldırabileceğimiz kanıksanmış faktörler nelerdir?
Yükselt: Hangi faktörler endüstri standardının üstüne çıkarılabilir?
Teknolojik ilerleme Mavi Okyanusların keşfine ve geliştirilmesine destek olsa da mavi okyanus yaratmanın temellerinden değildir. Mavi okyanusların yaratılması dijital dönüşümden çok inovasyon kültürü ile ilgilidir.
Sürdürülebilirlik ve yönetim stratejilerinin etkin kullanımı da mavi okyanusun temel ilkelerindendir.
Mavi Okyanus Stratejisi ile Kırmızı Okyanus Stratejisi Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kırmızı okyanuslar yıllar içinde sınırları belirlenmiş, çok oyunculu mevcut pazarları temsil eder. Bu pazarlarda su, rakiplerin kanına bulanmıştır.
Kırmızı okyanuslarda talep için kıyasıya bir mücadele söz konusudur. Kırmızı okyanus stratejisi, kalesini savunmayı amaçlarken mavi okyanus stratejisi yeni bir kale bulmanın
peşine düşer.
Mavi Okyanus Stratejisi ile Rekabeti Değiştirmek Mümkün mü?
Mavi okyanus stratejisi rekabet ederek müşteri veya talep çalmaya çalışmaz. Mavi okyanus stratejisi uygulamaları, rekabetin olmadığı yeni pazarlar yaratmayı amaçlar. Bu pazarlar, değer yaratma sürecinde yapılacak farklılaşmalar, ürün geliştirme ve iş modeli yeniliği gibi aksiyonlarla kırmızı okyanusların içerisinden yaratılabilir. Böyle durumlarda mevcut pazardaki rekabet ortamının kökten değişmesi mümkündür.
Ford Motor Company kırmızı bir okyanusun içinden yaratılan mavi okyanusa güzel bir örnektir. Motorlu araçların lüks olarak görüldüğü 1900’lü yılların başında, Henry Ford mevcut otomobil üretim sürecinde köklü bir değişikliğe gitmiştir. Seri üretim montaj hattını kurarak üretimdeki maliyetini ve süresini piyasa normalinin altına indirmeyi başardı.
Düşük maliyetli bu araçlar için fiyatlandırma yaparken rakip araç üreticilerinin araçlarına biçtiği fiyatları baz almak yerine dönemin at arabalarının fiyatlarını baz aldı. Bu fiyatlandırma stratejisi sayesinde Henry Ford at arabası kullanıcılarını otomobil kullanıcılarına çevirmeyi başardı. Yani kırmızı bi okyanusun içinden kendine mavi bir okyanus yarattı. Nokta atışı bir çevresel analiz gerçekleştiren Henry Ford ilk hareket avantajı elde etti ve etkisi yıllarca sürecek bir marka oluşturmuş oldu.
Mavi Okyanus Stratejisi’nin Uygulanması İçin Hangi Adımlar İzlenmelidir?
Adım 1. Çevresel Analiz Yapın
Mavi okyanus stratejisi yaratmanın ilk adımı endüstrinizi mercek altına almak olacaktır. Sağlam bir mavi okyanus yaratmak için öncelikle üreteceğiniz hizmet veya faydayı barındıran kırmızı okyanuslara çok iyi hakim olmanız gerekir. Bunun için bir SWOT analizi gerçekleştirmek iyi bir fikir olabilir.
Adım 2. Pazar Boşluğunu Keşfedin
Birinci adımdan elde ettiğiniz verileri kullanarak pazarda sunulan ürünlerin eksik yanlarını ve iyileştirilebilecek özelliklerini bulmaya çalışın.
Çalışanlarınızla işbirliği yaparak pazarda sunulan ürün veya hizmetlerin getirdiği külfetleri tespit edin.
Halihazırda sunulan ürün veya hizmetlerin en çok talep edilen yönlerini bir araya getirerek bir pazar nişi yaratmaya çalışın. Ardından bu nişin hitap edebileceği kişileri düşünerek hedef kitlenizi oluşturun.
Adım 3. Değer Yaratın
İkinci adımda keşfettiğiniz pazar boşluğunu nasıl doldurabileceğinizi düşünün. Ürün veya hizmetinizin en zayıf veya en az rağbet görecek yanlarından kurtulun.
Müşterilerin taleplerini en iyi şekilde anlamlandırarak ürün veya hizmetinizi olabilecek en düşük maliyetle optimize etmeye çalışın. Rakip analizi gerçekleştirerek kaçınmanız gereken davranışları bulun ve kırmızı okyanustan çıkmanın yollarını arayın.
Değer yaratma konusunda tarihi bir başarı elde etmiş mavi okyanus şirketlerinden biri Cirque de Soleil’dir. Cirque de Soleil mavi okyanus yaratma stratejisinin en başarılı örneklerindendir.
Sirk sektörün sunmadığı ama kendisine belirlediği hedef kitlenin değer verdiği özellikleri en iyi şekilde tespit etti. Bundan yola çıkarak geleneksel sirk gösterilerine yeni bir bakış getirdi. Sirklerin olmazsa olmazı olarak varsayılan ancak büyük bir masraf kalemi olan hayvan gösterilerini kaldırarak yerine tiyatro, bale gibi alternatifler getirdi.
Mavi Okyanus Stratejisi İle İlgili Başarılı Örnekler Nelerdir?
Başarılı mavi okyanus stratejilerine örnek olarak Ford Motor Company, Apple, Cirque de Soleil, Uber ve Marvel verilebilir.
Başarılı bir mavi okyanus stratejisinin ne kadar güçlü olduğunu görmek için bu örneklerden birini ele alalım. Marvel örneğine baktığımızda şirketin aslında faaliyetlerine bir kırmızı okyanus oyuncusu olarak başladığını görebiliriz. Şirket batmanın eşiğine gelince stratejik planında değişikliğe giderek mavi okyanus stratejisini benimsedi.
Döneminde, sadece çocuk kitleye hitap eden çizgi romanlara yeni bir hedef kitle belirleyerek işe başlayan Marvel, genç hedef kitleye hitap edebilmek adına kompleks karakterler ve olay örgüleri oluşturdu. Marvel’ın bugünkü konumuna gelmesini sağlayan 1950’li yıllarda attığı bu stratejik adımlardı.
Elif Duman
