Sosyal yaşantılarımız, gündelik hayatta yapmamız gerekenler, ailemizle geçirmemiz gereken saatler ve daha niceleri derken kalabalık dünya içerisinde kendimizi kaybetmeye ramak kaldı. Yeri geldi yorgun olduk, dostlarımızdan bu seferlik bizleri hoş görmelerini ve onlarla buluşamayacağımızı dillendirdik; yeri geldi işimizden izin aldık ve dinlenmeye çekildik. Bunca stres ve yorucu bir hayatın üzerine sizlerle ufak içsel gezintiye çıkacağınızı düşündüğümüz motivasyon türlerinden bahsetmek istiyoruz.

Öncelikle ‘Motivasyon nedir?’ ve ‘Motivasyona neden ihtiyacımız var?’ sorularını netleştirmek gerekiyor.

Motivasyon Nedir ve Neden İhtiyaç Duyarız?

Motivasyon, insanların kişisel ya da çevresel bir üretim yapmak istediklerinde ortaya çıkan içsel bir süreçtir. İhtiyaç halinde ortaya çıkmaktadır. İnsanlara ise hedeflerine ulaşmak için gereken enerjiyi vermektedir.

Peki Neden İhtiyaç Duyuyoruz?

Aslında motivasyon ihtiyacı insanın doğasında olan bir durumdur. Motivasyon olmadan doğru ve kalıcı öğrenmeyi gerçekleştiremeyiz. Öğrenme bağlamında ise içsel bir kaynak olarak görülmektedir. İnsanlar öğrendiklerinde kendilerini daha güçlü hissederler. Elde etkileri bu bilgileri gerekli ve doğru yerlerde kullandıkları takdirde hem kendi kişisel gelişimi açılarından hem de yakın çevresinden alacağı tepkilerin değişimine fark edecektir. Zamanla çevresindeki tepkiler ve kendisine olan farkındalık artığı sürece (olumlu) insan kendisini daha güçlü hissetmeye başlayacaktır.

Kabaca anlatmaya çalıştığımız durum şu: motivasyon ihtiyacı insanların enerji kaybetmelerinden dolayı onlara güç katmak için ortaya çıkan bir durumdur.

Güç kazanmak istiyorsunuz değil mi? Gelin birlikte güç kazanmanın türlerini inceleyelim…

• İçsel Motivasyon

Odak noktanız sadece kendiniz olmalıdır.  Genellikle bu dürtüyü ön plana çıkaran bulgular ise yenilik ihtiyacı, meydan okuma veya estetik değerdir. Eğitimciler içsel motivasyonun biraz sonra bahsedeceğimiz “Dışsal Motivasyon” dan daha faydalı olduğunu ve daha iyi öğrenme sonuçlarına yol açtığından bahsetmektedirler.

• Dışsal Motivasyon

Belirli bir davranışı sanki yapıyormuşçasına göstererek enerjiye atıfta bulunan bir tür geçici motivasyon türüdür. Aslında bir nevi kandırmaca da diyebiliriz.

Erken çocukluktan sonra içsel motivasyonun getirdiği özgürlüğün çevrenin taleplerine uyum sağlamaya başlamak için modüle edilmesi gerektiğinde daha sık görülür.

Dışsal motivasyon içerisinde bazı alt tip tanımlar bulunmaktadır. Gelin göz atalım.

• • Dış Düzenleme: Bir dış talebi karşılamak veya ödül elde etmek için gerçekleştirilen davranışları ifade eder.
  • İçe Dönük Düzenleme: İnsanlar bazen yapmış oldukları davranışları, kaygı, suçluluktan kaçınmak; öz değerlerinin ve gururu artığını görmek için gerçekleştirebilirler. Öz saygı ve süreklilik konusu ile yakından ilişkilidir.
  • Entegre Düzenleme: Dışsal motivasyonun en özerk şeklidir. Kişinin kendisi hakkında yaptığı, kendisini gözlemleyen, değer ve ihtiyaçlarıyla bütünleştiren bir düzenleme olarak görülmektedir. Bir görevin yapılmasını benimser ve kabul edilir.
• Olumlu Motivasyon

Arzu edilen ve hoş olan, olumlu bir çağrışıma sahip bir şeyi başarmak için bir dizi faaliyet başlatmakla ilgilidir. Bu görevin tekrarını pekiştiren görevi yerine getirirken bir başarı veya esenlik eşlik eder.

Örneğin bir çocuk anne babasının yardımıyla alfabeyi öğreniyor ve ailesi onu koşulsuz destek çıkıp tebrik ediyorsa bu davranışı tekrar etmesi daha olasıdır. Çünkü çocuk için alfabeyi okumak eğlenceli olmaya başlayacaktır. Bu durumda süreklilik arz ederek çocuğun daha iyi hazmedip daha çok pekiştirmesine sebep olacaktır.

• Olumsuz Motivasyon

Olumsuz motivasyon, yaşadığımız bazı durumların hoş olmayan sonuçlarından kaçmak için kullanılır. Örneğin bir arkadaşınızla tartışma içerisindesiniz ve bu sizleri üzdü ya da kırdı. Bu durumun üzerini kapatmak için an tartışmadan kaçarak başka bir işle mesela kitap okumak gibi bir başka aktiviteye yönlenmek diyebiliriz.

Bu tür bir motivasyon, uzun vadede etkili olmadığı ve rahatsızlığa neden olan olduğu için pek tavsiye edilmez.

• Motivasyon veya Motivasyon Kaybı

Aslında bu durumu birçoğumuzun pandemi döneminden de bildiği üzere insanın harekete geçme niyetinin olmamasıdır. Bu durum, belirli faaliyetin birey için önemsiz olduğu, onu gerçekleştirmek için yetkin hissetmediği için oluşur.

Örneğin: Çalıştığınız yerde patronunuz tarafından bir iş aldınız. Verdiği iş ile teslim tarihine bakıldığı zaman o işin yetişmesi çok ama çok zor duruyor. Bunun bilincinde olarak o işi yapmaya “zaten yetişmeyecek” olarak devam etmenizi “Demotivasyon” ya da bir başka deyişle “Motivasyon Kaybı” olarak nitelendirirler.

• Birincil Motivasyon

Bireyin vücuttaki homesotaz durumunu (denge durumu) sürdürme performansını ifade eder. Doğuştan gelir ve hayatta kalmaya yardımcı olur.

Davranış şekilleri:

• Açlık
• Susuzluk
• Seks
• Acıdan Kaçmak
• Vücut Isısını Düzenlemek
• Dinlenmek
• Uyumak vb.

Ancak, bu durum insanlarda daha da karmaşıktır. Çünkü bazen insanlar acıdan da zevk alabilirler. Örneğin: Korku filmi izlemek, korku veya eğlence parklarına gitmek gibi.

Bu yazımızda gündelik yaşantınızdan sizleri uzaklaştırarak kendinizi aramaya ve kendinizi daha yakından tanıma fırsatını sunmaya çalıştık. Umarım, yazımızı okurken maneviyat duygularınızı had safhaya çıkarabilmiş, tüm bu yorgunluklarınıza ve tempolu yaşantınıza nefes olabilmişizdir. Kişisel gelişim başlığı altında farklı pencerelerden dünyanıza girmeye çalışacağız. Takipte kalın, esen kalın. https://markamutfagi.co/category/marka-mutfagi-blog/

#Motivasyon#Güdü#Dürtü#İsteklendirme#Birey

Kaynakça: https://tr.warbletoncouncil.org/tipos-de-motivacion-10736#menu-1