Bu yazımızda ‘Tüketim malı ve endüstriyel mal nedir?’ sorusunu yanıtlayıp farklarını alt başlıklarla madde madde incelemeye çalışacağız.
Gelin öncelikle daha temelden başlayalım. ‘Mal nedir?’ sorusunu cevaplandıralım. Ekonomide insanların ihtiyaç ve isteklerini gidermek için alınıp satılan somut araçlara mal veya emtia denir. Hizmetten farklı olan malların dağıtımı yapılabilir, mallar el değiştirebilir ve üreticiden tüketiciye aktarılabilir. Mallar, pazar türlerine göre tüketim ve endüstriyel mallar olarak sınıflandırılır.
‘Tüketim malı’ kavramına beraber göz atalım. Tüketim malı, tüketicilere satılan ve tüketiciler tarafından kullanılan tamamlanmış mallara denir. Giyim, gıda ve elektronik gibi insan ihtiyaçlarına ve tüketimine yönelik mallar tüketim malıdır. Kısacası insan ihtiyaçlarını doğrudan doğruya tatmin eden mallardır. Örnek olarak; ekmek, poğaça, çorap, kazak, telefon gibi birçok ürün sayılabilir. Önemli bir not olarak şunu belirtmeliyiz ki, tüketim malları bir ülkenin gelişmişlik seviyesinde büyük rol oynar. Bol miktarlarda üretim yapıp bunu halkına yansıtabilen devletler gelişim açısından önemli bir mesafe kat etmiş demektir. Tüketim malları üç farklı gruba ayrılır. Bunlar dayanıklı mallar, dayanıksız mallar ve yarı-dayanıklı mallardır. Bunları, detaylandıralım.
- Dayanıklı Mallar
Uzun süreli kullanılan ve kullanıldığı süre boyunca faydası malın ömrüne yayılan mallardır. Kullanıldığı süre boyunca da bakım ve tadilata ihtiyaç duyabilirler. Örneğin bisiklet, araba, buzdolabı…
- Yarı Dayanıklı Mallar
Dayanıklı mallara göre daha kısa sürede fayda sağlayan mallardır. Örneğin elbise, kazak…
- Dayanıksız Mallar
Bir ya da birkaç kez kullanılan, kısa süreli olarak tüketicinin istek ve ihtiyacını karşılayan mallardır. Örneğin ekmek, süt…
Bir diğer türümüz olan ‘Endüstriyel Mal’ kavramını da açıklayalım.
Endüstriyel mallar, makinelerden ve tesislerden hammaddeden oluşurlar. Endüstriler ve firmalar tarafından kullanılan diğer mal veya bileşenlere dönüştürülür. Yani tüketim mallarının üretiminde kullanılan malzemelerdir. Endüstriyel mallar için ara mallar da denmektedir. Yani asıl amaca, asıl malın üretimine hizmet ve destek sağlıyorsa bu mal endüstriyel maldır. Endüstriyel mallarda kendi için farklı gruplara ayrılır. Bunlar; hammaddeler ve donatım mallarıdır.
- Hammaddeler
Üretim için gerekli olan hammaddelerdir. Örneğin mermer, zirkon, pamuk, polietilen…
- Donatım malları
Üretim için gerekli olan ancak üretilen malla bir ilişiği olmayan mallardır. Örneğin fabrika binaları, üretim makinaları…
- Üretime yardımcı mallar
Üretimde mal ile bütünleşmeyen ancak üretimi kolaylaştıran mallardır. Örneğin malların fabrika içerisinde taşınmasını kolaylaştıran forklift veya raylı sistemler, büroda malların kaydı veya satışı için gerekli olan yazışmaları düzenleyen bilgisayarlar, yazı ve fotokopi makinaları…
- İşletme gereçleri
İşletmede veya fabrikada çalışma süresi boyunca işletmede kullanılan yağ veya boya gibi işlenmiş veya yarı işlenmiş mallardır. Bunlara ek olarak makinaların aşınma payı da sayılabilir.
- İşlenmiş maddeler ve parçalar
Üretimi tamamlanmış mallardır. Örneğin benzin, teflon, naylon…
Yazımızın sonuna geldiğimizde; farklarını açıklamışken benzerliklerine ve birbirlerine dönüşmelerine değinmeden olmaz. Farkları vardır evet ama bu demek değildir ki mallar mutlak bir şekilde bu iki gruba ayrılır.
Bir mal hem tüketim hem de endüstriyel mal olabilir. Örneğin bir buzdolabını ev için alırsak bu onu dayanıklı tüketim malı yapar. Ancak buzdolabını eczane kullanılması için alırsak bu onu kimyasal maddelerin saklanması ve korunmasında rol oynadığından dolayı endüstriyel mal yapar. Bir başka örnekle daha da kalıcı hale getirmek gerekir ise; lavabolarımızda kullandığımız temizlik ürünleri tüketim malına örnektir. Ancak bir fabrikada temizlenmesi ve ardından işlenmesine devam edilen mermerde kullanılan temizleyici ürünler endüstriyel maldır. Yani dememiz o ki, kullanım alanına ve şekline göre aynı malın kategorisi değişebilir. 😊